Беларуская мова ў эўрапейскіх, ці наадварот

The same in English

Cukar Сахар

З самага дзяцінства беларусы мусяць чуць, што беларуская і руская мовы вельмі падобныя. Як вынік, мы ў гэта паверым і потым будзем расказваць іншым. А ці насамрэч так? Ці ведаеце вы, што ў беларускай мове ёсьць мноства словаў, якіх няма ў рускай мове, але яны ёсьць у іншых, у прыватнасьці, эўрапейскіх мовах?

Ужо які год я зьбіраю словы з беларускай мовы, якія сугучны з словамі зь іншых моў, а таксама якія супадаюць па сэнсу. Назьбірала самастойна пад час вывучэння ангельскай мовы, і пад час знаходжання ў Эўропе, а таксама трохі пашаманіла з Google Translator.

Я не прэтэндую на дасканалы ліст словаў, але ён увесь час папаўняецца. І натуральна, ня мне меркаваць, хто у каго запазычваў гэтыя словы.

100%-нае супадзенне па значэнню і гучанню з улікам асаблівасцей вымаўлення гукаў у розных мовах.

сэнс = sense (ангельская)

дах = dach (нямецкая) нямецкае "ch" гучыць як "х"

друк = Druck (нямецкая), druk (галандская, польская), drukāt (латышская)

добра = då bra (шведская)

смак = smak (шведская, нарвежская), smaak (галандская)

швагер - Schvager (нямецкая)



Супадзенне караню і асноўнага значэння.

гандаль = handel (нямецкая, шведская, дацкая, галандская, нарвежская, польская)

літаральна = literally (ангельская), literalmente (гішпанская і французская)

адукацыя = educación (гішпанская), education (ангельская)

густ - gusto (нямецкая, італьянская), goût (французская)

мапа - map (ангельская)

лекаваць - läka (шведская)

рабаваць - rob (ангельская)

пампаваць - pump (ангельская)

цукар - zucker (нямецкая), sukker (нарвежская, дацкая), cukier (польская)

фатэль - fåtölj (шведская), fotel (польская) 

крэйда - kreide (нямецкая)

вандраваць - vandra  (шведская), wandern (нямецкая)

хрэн - cren (аўстрыйская нямецкая)

фарба - Farbe (нямецкая)

шпацыраваць - spazieren (нямецкая)

мусіць - müssen (нямецкая), musi (польская)

шмараваць - schmieren (нямецкая)

ванітаваць - vomit (ангельская)

артыкул - article (ангельская), Artikel (нямецкая)

кагорта - cohort (ангельская)

кошт - cost (ангельская), Kosten (Deutsch)

рэшта - rest (ангельская), Rest (Deutsch)

пляц - Platz (нямецкая)

бульба - bulvė (літоўская)

цыбуля - zwiebel (нямецкая)

ныркі - Nieren (нямецкая)

разынкі - raisins (ангельская), Rosinen (нямецкая), rodzynki (польская), rosiner (нарвежская, дацкая), russin (шведская), rozijnen (галандская), rusinat (фінская) 

абмасада -  embassy (ангельская), embajada (гішпанская), ambassade (французская, галандская, нарвежская, дацкая), ambasada (польская, літоўская), ambassad (шведская)

маляваць - malen  (нямецкая)

грунтуецца - sich gründen (нямецкая)

кішэня - kišenė (літоўская), kieszeń (польская)

кава - kava (літоўская), kawa (польская)

гарбата - arbata (літоўская), herbata (польская)

гаштэт - Gaststätte (нямецкая)

бурштын - Bernstein (нямецкая), bursztyn (польская), bärnsten (шведская)

шум (ад шумоўка) - Schaum (нямецкая), schuim (галандская), skum (дацкая, нарвежская, шведская)

пэндзаль - pędzel (польская), Pinsel (нямецкая)

вагі - Waage (нямецкая), Wagi (польская)

ратаваць - retten (нямецкая)

хата - Hütte (нямецкая)


Падабенства моў - гэта звычайная рэч у сусьвеце, і не з'яўляецца падствай упадабляць (ака  замяняць) адную мову (беларускую) іншай (рускай). Мы не на столькі аднолькавыя, як нам намаўляюць з дзяцінства.

Абнова: на http://by-mova.livejournal.com/ падказваюць наступныя кнігі: А. М. Булыка. Даўнія запазычанні беларускай мовы. Мінск, 1972. Ён жа. Лексічныя запазычанні ў беларускай мове XVI‑XVIII стст. Мінск, 1980
Трэ калі небудзь да іх дабрацца.

Абнова2: Узгаданыя кнігі занадта старыя, пры чым у йх разглядаецца перыяд запазычанняў векавой даўніны. Кнігі грунтуюцца на аналізе афіцыйных папер таго часу (здаецца, царкоўных), таму большаць словаў са слоўніка не ўжываюцца ў сучаснай мове. Такім чынам кнігі цікавасці не прадстаўляюць. Запазычанні, уключаныя ў слоўнік, у асноўным узяты з польскай мовы, трохі з грэцкай, нямецкай, вянгерскай. Наколькі я зразумела, для складання слоўніка было важна адзначыць крыніцу, дзе ўжывалася запазычаннае слова, але не ўвабраць як мага болей словаў, сугучных са словамі зь іньшых моў. Таксама склалася ўражанне, што аўтар кіраваўся ў асноўным уласнымі ведамі польскай мовы.